QUÁN TRIỆT TƯ TƯỞNG CHỈNH ĐỐN ĐẢNG TRONG DI CHÚC CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
                                                                                                                   
                                                                                                Nguyễn Đức Rinh

 Là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, Hồ Chí Minh đã tiếp thu và vận dụng sáng tạo học thuyết Mác - Lê nin về xây dựng chính Đảng cách mạng vào thực tiễn Việt Nam. Chính Người đã góp phần bổ sung vào học thuyết ấy nhiều luận điểm mới, một trong những luận điểm đó là Đảng phải thường xuyên được chỉnh đốn. Trong Di chúc để lại cho toàn Đảng, toàn dân ta trước lúc đi xa, Người căn dặn: “Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta hoàn toàn thắng lợi… việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng”.



 Tư tưởng về chỉnh đốn Đảng được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập rất sớm. Ngay trong tác phẩm “ Đường cách mệnh” năm 1925; trong thư gửi Ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện năm 1946; trong thư gửi các đồng chí Bắc Bộ và Trung bộ năm 1947; khi cách mạng bước vào giai đoạn quyết định năm 1952 hay khi cách mạng đang trên đà phát triển năm 1960 Bác đều đưa ra những chỉ dẫn hết sức sâu sắc và chỉ đạo tiến hành chỉnh đốn Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả dân tộc Việt Nam. Đảng chỉ có thể làm tròn vị trí, vai trò lãnh đạo của mình khi Đảng thường xuyên được chỉnh đốn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
 Theo Người, do sự vận động phát triển của tình hình, nhiệm vụ cách mạng cũng như quy luật vận động của Đảng đòi hỏi chỉnh đốn Đảng phải được tiến hành một cách thường xuyên, liên tục trong mọi hoàn cảnh, điều kiện, kể cả lúc bình thường cũng như ở thời điểm quan trọng của cách mạng. Bởi lẽ, khi cách mạng gặp khó khăn, chỉnh đốn Đảng giúp xây dựng thái độ bình tĩnh, sáng suốt, kiên định lập trường, không để rơi vào bi quan, dao động; khi cách mạng trên đà thắng lợi, chỉnh đốn Đảng để ngăn ngừa bệnh kiêu ngạo, chủ quan, lạc quan tếu; khi trở thành Đảng cầm quyền, đội ngũ đảng viên thường có chức, có quyền, đây là điều kiện thuận lợi để nảy sinh các căn bệnh quan liêu, xa rời quần chúng, độc đoán, chuyên quyền, tham ô, hủ hóa…chỉnh đốn Đảng giúp chữa trị các căn bệnh của chủ nghĩa cá nhân, của Đảng cầm quyền, xây dựng Đảng “thật sự trong sạch, xứng đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của nhân dân” . Chỉnh đốn Đảng phải gắn liền với đổi mới Đảng. Tức là, trong quá trình chỉnh đốn Đảng cùng với việc sắp xếp lại, thực hiện đúng lại những gì đúng đắn nhưng đã bị làm sai lệch đồng thời phải từ bỏ những cái cũ, những cái sai trái, lỗi thời, lạc hậu, tìm đến những cái tiến bộ, khoa học. Người cũng chỉ rõ thường xuyên chỉnh đốn Đảng là một tiêu chí, một biểu hiện cụ thể của một Đảng cách mạng chân chính: “Một Đảng dấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng. Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có những khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính” .
Theo Hồ Chí Minh chỉnh đốn Đảng phải được tiến hành đồng bộ cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Về chính trị, “ Phải phân tích rõ đúng, sai trên một số vấn đề lớn…củng cố được thêm lập trường, quan điểm giai cấp vô sản của mỗi người…”. Về tư tưởng (cần) “Lắng nghe ý kiến… tiếp thu điểm đúng, giải thích điểm sai và nhận xét sơ bộ một số ưu khuyết điểm của cán bộ”, “ Khắc phục những nhận thức, tư tưởng mơ hồ lệch lạc…nâng cao tư tưởng vô sản, khắc phục tư tưởng sai lầm, biểu dương ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm” , để hiểu rõ hơn tình hình, nhiệm vụ. Về tổ chức tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng, loại bỏ chủ nghĩa cá nhân, nâng cao năng lực lãnh đạo, uy tín của Đảng để hoàn thành nhiệm vụ cách mạng. Trong chỉnh đốn Đảng phải đặc biệt quan tâm chăm lo xây dựng đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Người chỉ rõ, đoàn kết thống nhất là “truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và nhân dân ta” bắt nguồn từ chính bản chất cách mạng và mục đích của Đảng là “một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ tổ quốc” . Đoàn kết thống nhất còn là cơ sở, điều kiện đoàn kết, tập hợp toàn dân tạo nên sức mạnh vô địch bảo đảm cho sự nghiệp cách mạng “tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác”. Người yêu cầu, giữ gìn đoàn kết, thống nhất trong Đảng là trách nhiệm cao cả của mọi cán bộ, đảng viên từ trung ương đến các chi bộ. Chỉnh đốn Đảng phải bắt đầu từ xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên mà trước hết là về đạo đức cách mạng. Người yêu cầu: “Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, phải thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư”, “phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”, “ giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”, phải “ xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân” . Đảng phải chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Để công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng tiến hành có hiệu quả phải xác định đúng mục đích, yêu cầu, có phương châm chỉ đạo đúng đắn; đồng thời phải căn cứ vào tình hình thực tiễn để xác định nội dung, kế hoạch, biện pháp cụ thể. Người dạy: “Phải nắm vững quy luật phát triển của cách mạng, phải tính toán cẩn thận những điều kiện cụ thể, những biện pháp cụ thể…. Chớ đem chủ quan của mình thay cho điều kiện thực tế” . Phải tiến hành trên trước, dưới sau; làm từ trong cấp ủy cho đến đảng viên, phải chú ý tiến hành ở tất cả các cấp nhưng đặc biệt coi trọng chỉnh đốn Đảng ở chi bộ; phải dựa vào quần chúng, động viên quần chúng nhân dân tham gia. Muốn vậy phải “thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình” . Theo Người kết quả chỉnh đốn Đảng được biểu hiện trực tiếp thông qua uy tín của đội ngũ đảng viên trước quần chúng nhân dân và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của từng tổ chức đảng, từng đảng viên; ở kết quả “ phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống nhân dân”.
 Trong hơn 70 năm lãnh đạo sự nghiệp cách mạng, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về chỉnh đốn Đảng, Đảng ta đã luôn luôn quan tâm xây dựng, chỉnh đốn Đảng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, lãnh đạo nhân dân ta đi hết thắng lợi này đến thắng lợi khác. Tuy nhiên, trong những năm qua “nhìn chung, cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng … chưa đạt yêu cầu đề ra. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, giáo điều, bảo thủ, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức còn diễn ra nghiêm trọng. Nhiều tổ chức cơ sở đảng bị tê liệt, thiếu sức chiến đấu và không đủ năng lực lãnh đạo và chỉ đạo để giải quyết những vấn đề nảy sinh. Công tác tư tưởng còn nhiều bất cập và thiếu tính thuyết phục, tính chiến đấu. Công tác lý luận chưa làm sáng tỏ được một số vấn đề quan trọng trong công cuộc đổi mới. Công tác tổ chức và cán bộ còn bộc lộ nhiều mặt yếu kém. Chất lượng kiểm tra, giám sát chưa cao…” . Để xây dựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của thời kỳ mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết tập trung vào một số vấn đề cơ bản sau:
 Một là, tăng cường giáo dục tư tưởng chính trị, rèn luyện đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân. Hồ Chí Minh dạy: “ trí có đồng, tâm mới đồng” , “ phải có chính trị trước rồi có chuyên môn sau” . Người còn dạy đạo đức là “cái gốc”, cái “căn bản” tạo nên uy tín, sức mạnh của người cách mạng và chỉ rõ “ chủ nghĩa cá nhân là thứ vi trùng rất độc”, vì nó mà sinh ra hàng trăm thứ bệnh. Vì vậy cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức, biện pháp giáo dục lý luận chính trị, tăng cường tổng kết thực tiễn, nâng cao chất lượng nghiên cứu lý luận, kịp thời làm sáng tỏ những vấn đề mới, những vấn đề bức xúc của thực tiễn cách mạng. Toàn Đảng thực hiện nghiêm túc việc học tập chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh, nâng cao trình độ lý luận chính trị để quán triệt và thực hiện đầy đủ, sáng tạo các nghị quyết của Đảng và làm công tác tư tưởng cho quần chúng. Từng cán bộ, đảng viên nâng cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, thật sự gương mẫu đi đầu trong mọi công việc; phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh, xử lý hài hòa các lợi ích, đặt lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân lên trên hết. Đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí. Kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với các tư tưởng cơ hội, thực dụng, cá nhân chủ nghĩa dưới mọi hình thức.
Hai là, kiện toàn và đổi mới hoạt động của tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Phải làm cho mỗi tổ chức cơ sở đảng có trách nhiệm tổ chức và quy tụ được sức mạnh của toàn đơn vị hoàn thành nhiệm vụ được giao, mỗi đảng viên thực sự tiền phong, gương mẫu, có phẩm chất, đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ. Kiện toàn hệ thống tổ chức cơ sở đảng, tiếp tục hoàn thiện và thực hiện tốt các quy định về chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động của các loại hình tổ chức cơ sở đảng; gắn việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên với việc nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng. Thực hiện tốt nguyên tắc dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng từ cơ sở. Có cơ chế để nhân dân tham gia ý kiến vào việc xây dựng các nghị quyết của đảng bộ, chi bộ, các quyết định của tổ chức đảng, chính quyền cơ sở trực tiếp liên quan đến quyền lợi của nhân dân. Tổ chức đảng và đảng viên phải giữ mối liên hệ mật thiết với nhân dân ở nơi cư trú. Nâng cao chất lượng đảng viên cả về tư tưởng chính trị, trình độ năng lực và phẩm chất đạo đức, lối sống. Chú trọng và tăng cường công tác phát triển đảng, sớm khắc phục tình trạng một số cơ sở địa bàn chưa có tổ chức đảng, đảng viên. Thường xuyên sàng lọc đảng viên, kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những người không đủ tiêu chuẩn, thoái hóa, biến chất, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí phấn đấu, không hoàn thành nhiệm vụ đảng viên, đã được tổ chức đảng giúp đỡ mà không tiến bộ.
 Ba là, chấp hành nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng. “ Sức mạnh vô địch của Đảng ta ở tinh thần kỷ luật tự giác, ý thức tổ chức nghiêm chỉnh” .Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng là vấn đề quan trọng hàng đầu trong tổ chức và hoạt động của Đảng. Quá trình đổi mới, chỉnh đốn Đảng phải nắm vững, vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tri thức của thời đại. Giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; xây dựng quy chế ra các quyết định của Đảng, bảo đảm phát huy trí tuệ tập thể và trách nhiệm của từng cá nhân; hoàn thiện quy chế kiểm tra, giám sát trong Đảng, kết hợp giám sát trong Đảng với giám sát của Nhà nước và giám sát của nhân dân. Đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, tăng cường đoàn kết trong Đảng và quan hệ máu thịt Đảng – Dân….Phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng với Nhà nước và hệ thống chính trị, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân; khắc phục hiện tượng buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng hay Đảng bao biện làm thay Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội. Tiếp tục đổi mới phong cách, lề lối làm việc của Đảng theo hướng thực sự dân chủ, kỷ cương, thiết thực, sâu sát cơ sở, sâu sát quần chúng; làm việc có chương trình kế hoạch, có trọng tâm, trọng điểm, nói đi đôi với làm.
 Bốn là, thường xuyên chăm lo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ rõ Đảng ta vĩ đại nhưng đồng thời rất gần gũi trong lòng của mỗi đồng bào ta vì “Đảng vừa lo tính những công việc lớn như đổi nền kinh tế và văn hóa lạc hậu của nước ta thành một nền kinh tế văn hóa tiên tiến, đồng thời lại luôn luôn quan tâm đến những việc nhỏ nhặt như tương cà mắm muối cần thiết hàng ngày cho đời sống nhân dân” . Vì vậy, trong những năm tới cần tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đưa nước ta sớm trở thành một nước công nghiệp, ưu tiên phát triển lực lượng sản xuất, đồng thời xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp theo định hướng xã hội chủ nghĩa; tăng trưởng kinh tế đi liền với phát triển văn hóa, từng bước cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ và cải thiện môi trường. Phát huy sức mạnh của cả cộng đồng dân tộc, truyền thống yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và lòng tự hào dân tộc, lấy mục tiêu giữ vững độc lập dân tộc, thống nhất vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh làm điểm tương đồng; tôn trọng những ý kiến khác nhau không trái với lợi ích chung của dân tộc, xóa bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử về quá khứ giai cấp, thành phần, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy, hướng tới tương lai.